ÇOCUK VE OYUNCAK

Hemen hemen her erkek çocuğun rüyasında kırmız bir araba, her kız çocuğunun da düşlerinde kocaman bir bebek yok mudur? Çıngıraklar, bez bebekler, uzaktan kumandalı arabalar…Zaman zaman anne babalar için gereksiz görülebilen bu oyuncakların her birinin çocuk gelişiminde ayrı bir yeri ve önemi var…

Oyuncaklar, çocukta merak uyandırmalı, kasları çalıştırmalı,girişimciliği ve hayal gücünü artırmalı, daha da önemlisi çocuğu problem çözmeye yönlendirmelidir.Bu nedenle çocuk için en iyi oyuncak tekrar tekrar oynamak istediği ve her defasında daha fazla haz aldığı oyuncaktır.Evde bulunan kaplar, makaralar, hamurların tümü çocuğa istediği gibi şekillendireceği bir oyun ortamı sağlar.Oyun çocuğa istediği gibi şekillendireceği bir oyun ortamı sağlar.Oyun çocuğa yaşam deneyimi sağlayarak,kendini farklı durumlara uyarlamasına da yardımcı olur.

Her Yeni Bilgi Yeni Bir OyuncaktırOyuncakların çocukların yaş grubuna göre seçilmesi gerekmektedir. Yaş grubu, çocuğun ne ile oynayacağının yanında, nasıl nasıl oynayacağını da belirler.0-2 yaş arası çocuklar tüm duyularını uyaran renkli ve sesli çıngırak gibi oyuncaklardan hoşlanırken, okul öncesi çağda olan çocuklar yaratıcı yönlerini destekleyen her türlü nesneden ve resim yapmaktan hoşlanırlar.Çocukların yaşına uygun becerileri geliştirecek oyuncaklara daha duyarlı olduğu bilinmektedir.Çünkü çocuk için edindiği her yeni beceri aynı zamanda bir oyundur.Objelerin yer değiştirmesi ve objelerle çıkartılan sesler bile onun için en zevkli oyunların başında gelebilir.

Bebeklerin Oyuncak Seçimi Müziğe Olan İlgilerini Ortaya ÇıkartırObjelerle çıkartılan seslere olan ilgisi onun müzik yeteneğinin bir göstergesi olabilir. Oradan çıkan bir tım bebeğin müziğe olan ilgisini keşfettirebilir. Keşfettiği yeni renkler ve sesler sanata olan ilgisini ortaya çıkartabilir.6 aydan sonra annenin iyi bir gözlemci olması bebekteki bir takım davranışların anlamlı olduğunu farkettirecektir.

Örneğin; ses yapan iki objeyi birbirine vurduğunda, bu ses hoşuna gidiyorsa onu yapmakta ısrar eder. Çok dikkat kesilir sürekli tekrarlamak ister.O hareketi kestiğiniz zaman ağlayabilir, huysuzluk yapabilir. Hatta bebeğe anne karnındayken klasik müzik dinletilebilir. İlk 6 ayda müziğe yetenekli olan çocukların "agu" laması bile farklıdır. Daha yüksek frekansta ve daha uzun süre ses çıkartabilir.Binlerce bebek üzerinde yapılmış araştırmalarda;özellikle ilk 6 ayda hepsinin ağlamalarındaki ses tonları birbirinden farklı olarak saptanmış, dışarıdan bakıldığında aynı gibi gözükse de bu farklılık detaylı incemelerde ortaya konmuştur.Bu bağlamda müziğe ilgisi olan bebekler erken saptanarak müzik eğitimi için yönlendirilebilir.

Oyuncaklar Çocukların Meslek Seçiminde Dahi EtkendirOyuncak, çocukların kişilik ve yetenek gelişimini sağlayarak, yetişkin dünyasına hazırlanmasına yardımcı olmaktadır. Doğru seçilen oyuncağın çocukların psikolojik gelişimini kadar; kültürel gelişimine hatta ileride meslek seçimine de fayda sağlamaktadır. Örneğin arabalara merakı çok yoğun olan bir çocuğun ileride yarış sporlarına ilgili olması, lego ya da el hamurlarına ilgisi olan bir çocuğun da mimar ya da mühendis olması olasıdır. Oyuncaklara olan ilgi çocukların içinden gelmektedir ve çocuğa zorla başka bir oyuncağa yönlendirmek imkansızdır. Önemli olan çok küçükken yeteneğini keşfetmek ve ona göre çocuğu yönlendirmektir. Bu nedenle yaş grubuna göre uygun oyuncağı almak ve sıkı gözlemci olmak gerekmektedir.

Hayal Kahramanları Çocuğu Travmaya GötürebilirHayal kahramanlarının ve tabanca, tüfek gibi oyuncakların çocukların ruhsal gelişimine olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bunlar çocuğu şiddete meyilli hale getiriyor ve bu durum travmaya neden olabiliyor. Çocuğun özellikle 5 yaşına kadar soyut somut kavramı gelişmediği için gerçek hayatla hayal dünyasını karıştırabiliyor. Ailelerin bu konuda dikkatli ve çocukları ne kadar isterse istesin bu oyuncaklardan edinmemeleri gerekmektedir.

Yüzeylerdeki Kimyasal Maddelere Dikkat!Oyuncak alırken dikkat edin; ebeveynlerin oyuncak alırken oyuncağın kullanımından kaynaklanan riskleri de dikkate almak gerekmektedir. Oyuncağın parçaları sağlam ve zorlamalara dayanıklı olmalı, yüzeyleri zararlı olan kimyasal madde ile kaplı olmamalı, kenarı ve çıkıntıları fiziksel yaralanmaları en aza indirecek şekilde tasarlanmalı, oyuncaklar ve özellikle çocuğun ağzına soktuğu yüzeyi boyalı oyuncakları almamalarını öneriyoruz. Oyuncak parçaları boğulma riski taşımamalıdır. 4-5 yaşından önce nefes borusuna kaçabilir. 4-5 cm'den küçük parçalar içeren oyuncaklardan kaçınılmalıdır.

Ay Ay Oyuncaklar Ve Faydaları0-3 Ay Arası Oyuncaklar

• Hareketli, özellikle müzikli parlak renkli ve basit biçimli olanları seçin. Bebeğin dikkatini toplamasına ve şekil tanımasına yardım eder.
• Plastik Halka: El denetimi ve eşgüdümü geliştirir.
• Çıngırak : El denetimi ve el göz uyumunu geliştirir; bebeğe bedenin bittiği oyuncağın başladığı yeri öğretir.

4-6 Ay Arası Oyuncaklar

• Bez bebekler ve diğer yumuşak oyuncaklar
• Düşsel oyuna teşvik eden, avutucu nesneler.
• Yumuşak top: El – göz uyumunu geliştirir.
• Ayna: Benlik kavramını besler.
• Parlak renklerde ve farklı şekillerde yumuşak bloklar: Renkler ve şekilleri tanımaya yardımcı olur.
• Oyun minderi – oyun merkezi: Etki tepkiyi öğretir.
• Diş çıkarma halkaları : Rahatsız etlerini yatıştırır.
• Kumaş kitaplar: Dokunma deneyimi kazandırır; kitap sevgisini besler.

6-9 Ay Arası Oyuncaklar

• Bloklar: Boyut algısını güçlendirir, renk ve şekil tanımayı sağlar.
• Toplar: El göz uyumunu ve dengeyi sağlar.
• Ayna: Benlik duygusunu geliştirir.
• Tahta kitaplar: Eğlenceli, sözcük dağarcığını çoğaltır.
• Telefon: Yaratıcı oyun sunar, iletişim becerilerini artırır.
• Kutulardaki yaylı kuklalar: Nesne kalıcılığını öğretir.

9-12 Ay Arası Oyuncaklar

• Kaplar: Nesne kalıcılığını öğretir.
• Üstüste yığılan oyuncaklar: Boyut algısını güçlendirir.
• Delikli herhangi bir şey: Nesne kalıcılığını öğretir.
• Banyo oyuncakları (duş, kapçe, kova): Ölçme ve tartmaya yardım eder, yeni ortamları keşfetmeye cesaretlendirir; güvenli özgür oyunla tanışır.
• Direksiyon: Düşsel oyun sunar.

13-15 Ay Arası Oyuncaklar

• Şekil sıralama: Şekiller arasındaki ilişkiyi öğrenmesini sağlar.
• Oyuncak kamyon ya da yürüteç: Denge kurmayı sağlar ve yürümeyi pekiştirir.
• Üstüste yığılan halkalar: Sıralama becerisini kazandırır.
• Basit yapbozlar: Kas becerisini geliştirir, okuma öncesi beceriler kazandırır.
• Ayıcık halkaları: El becerisine yardım eder.
• Eşleme oyuncakları: Eşleme ile matematik becerisidir.
• Sıralama çantası: Sıralamayı teşvik eder, ilk matematik becerisidir.
• Şekil yerleştirici: Sıralama becerisine yardım eder, boyut algısını güçlendirir.

2-3 Yaş Arasındaki Doğal OyuncaklarYaratıcıklarını artırır. Bu aylar arasındaki çocuklar hayal gücüne dayalı oyunlar geliştirirBu nedenle çocuğu kendi kendine yeni bir şeyler oluşturacağı malzemeleri tercih edin. Oyun hamurları, kum, su, gazete kağıdı, tahta ya da plastik çekiç, tornavida, keskin olmayan makas, boyalar, kağıtlar, basit tahmin oyunları (hayvanları tanıma gibi), boyama kitaplarını tercih edebilirsiniz. Bu dönem ve sonrasındaki çocuğunuza sunulan oyuncakların doğal malzemeler olması hem yaratıcılığı artıracak hem de kendini ifade etmesine daha fazla fırsat verecektir. Bütünü parçalara ayırma, parçalardan bütünü oluşturma gibi zeka yaratıcılık isteyen oyuncaklar, mutfak eşyaları, oyuncak telefon, bebek ve arabalar da bu dönemde ilgisini çekmektedir. Üç tekerlekli bisiklet çocukların en çok sevdiği oyuncaklardan biridir. Bisikletle bacaklarını, el ve ayakları ile birlikte kullanmayı öğrenirler ve yön duyguları oluşur. Yaratıcılığını geliştiren tahta ve plastik bloklar, oyun hamuru, kum gibi malzemeler el becerisini artırır. Hayallerini gerçekleştirmeye çaba gösterir. Oyun parklarıysa sosyalleşmeye başlamasını sağlar. Doktor korkusu olan bu ya grubu çocuklara, doktor seti alarak bununla oynanması sağlanmalıdır (sizi muayene edebilir!) böylece zamanla doktor korkusunu aşmasına yardımcı olunabilir.

Kaynak: http://www.oyder.org.tr/cocuk-ve-oyuncak